Y học là gì? Tìm hiểu về lịch sử ngành y
Y học đương đại nói chung được tiến hành trong các hệ thống chăm sóc sức khỏe. Các khuôn khổ pháp lý, chứng chỉ và tài chính được thiết lập bởi các chính phủ riêng lẻ, đôi khi được các tổ chức quốc tế, chẳng hạn như nhà thờ, bổ sung. Các đặc điểm của bất kỳ hệ thống chăm sóc sức khỏe cụ thể nào đều có tác động đáng kể đến cách thức chăm sóc y tế được cung cấp.
Y học là gì?
Y học là khoa học và thực hành chăm sóc bệnh nhân và quản lý chẩn đoán, tiên lượng, phòng ngừa, điều trị hoặc giảm nhẹ chấn thương hoặc bệnh tật của họ. Y học bao gồm một loạt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thông lệ phát triển để duy trì và phục hồi sức khỏe do phòng ngừa và điều trị của bệnh. Y học hiện đại áp dụng khoa học y sinh, nghiên cứu y sinh ,di truyền và công nghệ y tế để chẩn đoán, điều trị và ngăn ngừa chấn thương và bệnh tật, thường thông qua dược phẩm hoặc phẫu thuật, nhưng cũng thông qua các liệu pháp đa dạng như liệu pháp tâm lý, nẹp và lực kéo bên ngoài, thiết bị y tế, sinh học và bức xạ ion hóa, trong số những liệu pháp khác.
Nghiên cứu về y học
Y học hiện nay chia làm 2 lĩnh vực nghiên cứu:
- Y học cổ truyền
- Y học hiện đại
Y học cổ truyền là gì?
Y học cổ truyền bao gồm các khía cạnh y học của tri thức truyền thống được phát triển qua nhiều thế hệ trong tín ngưỡng dân gian của các xã hội khác nhau trước thời đại y học hiện đại.
Y học hiện đại là gì?
Y học hiện đại áp dụng khoa học y sinh, nghiên cứu y sinh, y sinh học di truyền và công nghệ y tế để chẩn đoán, điều trị và ngăn ngừa chấn thương và bệnh tật thông qua thuốc men, phẫu thuật hoặc liệu pháp phong phú như tâm lý trị liệu, nẹp, thiết bị y tế, dược chất sinh học, trị liệu bức xạ,…
Y học hiện đại phân ra nhiều lĩnh vực chăm sóc sức khỏe khác nhau như: Khoa nội, khoa ngoại, khám lâm sàng, nha khoa, phục hồi chức năng, chỉnh hình, giải phẫu….
Lịch sử ngành Dược thế giới
Ngành y sinh học hiện đại theo tiêu chuẩn khoa học (kết quả nghiên cứu có thể kiểm tra và tái lập) ra đời đã thay thế Tây y truyền thống vốn dựa vào thảo dược. Mốc thời gian đánh dấu ngành y hiện đại hình thành là khi Robert Koch phát hiện sự lây bệnh do vi khuẩn khoảng năm 1880 và sự ra đời của thuốc kháng sinh năm 1900.
Khi khoa học kĩ thuật phát triển thì ngành y ngày càng dựa vào dược phẩm nhiều hơn, ngành dược học bắt nguồn từ thảo dược ra đời và đến ngày nay nhiều loại thuốc vẫn được bào chế từ thực vật (như atropine, ephedrine, warfarin, aspirin, digoxin, vinca alkaloids, taxol, hyoscine) mà loại đầu tiên tên arsphenamine/Salvarsan do ông Paul Ehrlich tìm ra năm 1908 khi ông nhận thấy vi khuẩn nhiễm độc chất nhuộm nhưng tế bào người lại không bị. Hai ông Edward Jenner và Louis Pasteur tìm ra vắc-xin (vaccine). Loại kháng sinh đầu tiên do người Pháp chế ra có tên gọi sulfa có nguồn gốc từ thuốc nhuộm azo.
Nhiều rắc rối bắt đầu nảy sinh từ đấy. Khoa công nghệ sinh học hiện đại chấp nhận việc bào chế thuốc nhắm đến một quá trình sinh lý cụ thể nhưng đôi khi cũng bào chế thuốc sao cho thích ứng với cơ thể nhằm tránh tác dụng phụ của thuốc.
Y học thực chứng là một trào lưu hiện thời có mục đích thiết lập quy trình chẩn trị hiệu quả nhất bằng phương pháp “xét duyệt có hệ thống” (tiếng Anh: systematic review) và “phân tích lượng lớn” (meta-analysis) theo khoa thống kê. Nó phát triển nhờ tiến bộ của khoa học thông tin hiện đại giúp thu thập và phân tích khối lượng dữ liệu, bằng chứng rất lớn theo quy chuẩn, sau đó phổ biến cho các nơi làm dịch vụ chăm sóc sức khỏe hay phòng trị bệnh.
Một nan đề cho phương pháp “tối ưu” này là nó có thể bị xem là cách tiếp cận có tính “tiểu thuyết”, nghĩa là sẽ tạo ra nhiều đánh giá khác nhau. Báo cáo của chương trình hợp tác Cochrane là phong trào chủ trương ý kiến này năm 2001 cho biết trong 160 bản “xét duyệt có hệ thống” của Cochrane, căn cứ vào hai người nhận xét, thì có 21,3% bằng chứng không đầy đủ, 20% không công hiệu và 22,55% bằng chứng là dương tính.
Ngày nay, y học hiện đại được phổ biến trong xã hội hơn so với y học cổ truyền. Tuy nhiên mỗi lĩnh vực nghiên cứu đều có ưu điểm riêng trong việc khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.
Danh mục: Tin tức